PhD student: Mr L. van den Berge

Promotor: Prof B.J. Schueler

Duration: 1/1/2013 - 31/12/2016

PhD defence: Utrecht, 8/11/2016

Abstract:

Als gevolg van snelle sociologische veranderingen enerzijds en de europeanisering van het recht anderzijds kampen bijna alle Europese jurisdicties met een Transformationsdruck op de nationale systemen van bestuursprocesrecht die tot diepere reflectie noopt. Het Nederlandse stelsel van bestuursrechtspraak vormt hierop geen uitzondering. Volgens velen maakt het Nederlandse bestuursprocesrecht een ontwikkeling door van 'toetsing naar geschilbeslechting', waarbij het oude stelsel met name gericht zou zijn op algemene rechtshandhaving en het nieuwe op de bescherming van individuele rechtsposities. Het is een van de centrale punten van mijn proefschrift dat de ontwikkeling van het Nederlandse stelsel van bestuursrechtspraak door deze dialectiek niet volledig kan worden begrepen. In plaats daarvan kan in mijn ogen beter worden gesproken van een paradigmawisseling van 'autonoom recht', gegrondvest op kantiaanse idee van het rechtssubject als zuiver rationeel en autonoom individu, naar een model van 'relationeel recht', dat uitgaat van de hegeliaanse notie van wezenlijke onderlinge verbondenheid van rechtssubjecten binnen een statelijke rechtsgemeenschap.