Van onafhankelijk magistraat tot rechter-bureaucraat: factor van rechtsstatelijke (des)integratie?Promovendus: Dhr. B.H.R. Nelissen
Promotor: Prof.Dr. B. Allemeersch
Duur: 15/5/2010 - 15/5/2016
Promotie: Leuven, 12/1/2018
Abstract:
Om de zgn. rechterlijke conditie (beter) te begrijpen moet men eerst - tot nader order zijn het immers mensen die recht spreken - recht doen aan de conditio humana. In hedendaagse, pluralistische samenlevingen kan men rechters niet langer beschouwen als loutere "bouches de la loi" (Montesquieu). Meer nog, hun ogenschijnlijk toenemende beoordelingsvrijheid laat hen toe om een veelheid aan juridische instrumenten aan te wenden in het licht van het persoonlijk aangehangen wereld- en mensbeeld en hun opvattingen omtrent het zgn. "goede leven".
In onze studie hebben wij willen nagaan in hoeverre het Belgische systeem dergelijke persoonlijke opvattingen van (kandidaat-)magistraten verrekent en in hoeverre deze aanpak spoort met internationale juridico-philosophische standaarden met betrekking tot de Rule of Law.
Met het oog hierop staan we stil bij een aantal fenomenen (bv. rechterlijke openhartigheid binnen en buiten de rechtbank, de (afwezigheid van) ruimte voor rechterlijke dissensus binnen de zetel, een toegenomen interesse voor New Public Management (p)recepten om de rechterlijke macht (meer) te responsabiliseren (en te bureaucratiseren) tegen de achtergrond van de wijzigende verwachtingen opzichtens de dames en heren on the bench die samenhangen met belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen (o.a. secularisering, multi-moralisering en precarisering).
In het tweede deel van de thesis worden deze fenomenen filosofisch(er) geduid waarbij we inzoomen op bepaalde aspecten van de veranderende (dominante) antropologie (o.a. in het vrijewildebat) en risico's ingevolge zowel een specifieke vorm van secularisering als een "tabula rasa"-attitude met betrekking tot de ideeën die het (Westerse) rechtsstatelijkheidsconcept en het uitgangspunt van een beperkte overheid schragen.
Klik hier voor meer info.