Het Openbaar Ministerie en hoge en bijzondere transactiesPromovendus: Mw. S. Kerssies
Promotor: F.G.H. Kristen
Duur: 1/10/2019 - 30/9/2023
Abstract:
Het afgelopen decennium is het Openbaar Ministerie regelmatig hoge transacties aangegaan met grote ondernemingen, zoals Rabobank en ING. Daarbij kan de indruk ontstaan dat bedrijven hun straf afkopen en dat sprake is van klassenjustitie. Daarnaast spelen klassieke vragen, bijvoorbeeld naar de aanwezigheid van bewijs, de toegang tot en de rol van de rechter. Tegelijkertijd leidt de inzet van transacties ertoe dat de veelal kostbare en tijdrovende strafprocessen voor een rechter worden vermeden en ondernemingen effectief worden bewogen tot het nemen van (compliance)maatregelen om strafbare feiten in de toekomst te voorkomen. In het promotieonderzoek naar hoge en bijzondere transacties wordt onderzoek gedaan naar de overwegingen die een rol spelen bij de beslissing van het Openbaar Ministerie om in bepaalde strafzaken te transigeren, hoe die overwegingen doorwerken in de vaststelling van de transactievoorwaarden en hoe daarover wordt gecommuniceerd naar de samenleving. Op die manier wordt beoogd een antwoord te formuleren op de vraag hoe op verantwoorde wijze invulling kan worden gegeven aan de transactiebevoegdheid van het Openbaar Ministerie. Het onderzoek is beperkt tot de transacties die worden beheerst door de Aanwijzing hoge transacties en bijzondere transacties. Voor de uitvoering van het onderzoek zal traditioneel juridisch onderzoek worden verricht naar de transactiebevoegdheid van artikel 74 Sr en het voorgenomen wetsvoorstel inzake de invoering van een rechterlijke toets van transacties. Voorts zal empirisch onderzoek worden gedaan naar de toepassing van de transactiebevoegdheid bij omvangrijke en complexe strafzaken en de communicatie daaromtrent. Dit empirisch onderzoek zal bestaan uit het afnemen van interviews met personen die zijn betrokken bij de totstandkoming van hoge en/of bijzondere transacties alsmede een vignettenstudie. Om nader inzicht te verkrijgen in de overwegingen en argumenten die ten grondslag liggen aan het aanbieden van een hoge en/of bijzondere transactie zullen persberichten, feitenrelazen en transactieovereenkomsten worden onderworpen aan een discoursanalyse.